TÜRK POSTA PULLARINDA YER ALAN YAZAR VE ESERLERİN İLK VE ORTAÖĞRETİM 100 TEMEL ESER LİSTELERİ İLE KARŞILAŞTIRILARAK İNCELENMESİ

Giriş: Posta ücretinin ödendiğini belgeleyen, değerli kâğıtlar sınıfından olan posta pulu, bu amacın dı- şında, genel tanıtım, propaganda, hobi ve eğitsel malzeme olarak kullanılarak zamanla adeta ayrı bir iletişim mecrasına dönüşmüştür. Her ülke pullarda kendi kültürünü oluşturan ögeleri konu olarak seçmiş, bunlar ara- cılığı ile ülkelerinin temsillerini oluşturmuştur. Edebiyat da bir ülkenin kültürünü yansıtan en önemli unsur- lardan biri olduğundan posta pullarında yer bulmuş, edebi eserler ve yazarlarla ilgili özel seriler hazırlanmış ve çeşitli koleksiyonlar yapılmıştır. Çok eski ve zengin bir edebiyata sahip ülkemizde hangi yazarların, hangi eserlerin pullara konu olduğunu tespit etmek, yapılacak pek çok çalışmaya ışık tutması açısından önemlidir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2004 yılında İlk ve Ortaöğretim ayrı ayrı belirlediği 100 Temel Eser öğrencilerin eğitim ve gelişimine katkı sağlayacak kitaplar arasında gösterilmektedir. Bu eserler için, Türk posta pulları hem bir tanıtım aracı, hem de öğrencilerin ilgisini çekecek nitelikte bir kaynak olarak kullanılacak materyal- lerdir. Amaç: Bu araştırma, edebiyatla ilişkili Türk pullarının İlk ve Ortaöğretim 100 Temel Eser listeleri ile karşılaştırılarak, hangi eser ve yazarların pullara konu olduğunu hangilerinin olmadığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kapsam: Yapılan bu araştırmanın evrenini edebiyatla ilişkili Türk pulları ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlediği İlk ve Ortaöğretim 100 Temel Eser listeleri oluşturmaktadır. Sınırlıklar: Araştırma kapsamında edebiyatla ilişkili Türk pulları seçilirken, 2017 yılı henüz tamamlanmadığı için 2016 yıl sonu- na kadar basılan pullarla araştırma sınırlandırılmıştır. Yöntem: Araştırmada incelenen pullara dair veriler, “İSFİLA 2016: Türk Pulları ve Antiyeleri Kataloğu 1863-2015” kataloğundan, 2016 yılı ise Posta ve Telgraf Teşkilatı’nın (PTT) web sayfası ziyaret edilerek elde edilmiştir. Buna göre, Türk pullarının edebiyatla ilişkisi, yazar, eser ve diğer olmak üzere üç kategori üzerinden incelenmiştir. Bu sınıflandırma yapılırken bazen doğru- dan pulların grup isimlerine bakıldığı gibi, bazen de pul isminden bağımsız üzerlerindeki görsele bakılmıştır. Daha sonra elde edilen veriler frekans (n) ve yüzde (%) analizlerine tabi tutulmuştur. Bulgular: Geçmişten 2016 yıl sonuna kadar 187 adet Türk pulunun edebiyatla ilişkisi bulunmuştur. Bu pulların %52,9’u (n=99) yazar, %28,3’ü (n=53) eser ve %18,7’si (n=35) diğer olarak sınıflandırılmıştır. Bu pulların %37,9’u (n=71) İlköğretim, %44,9’u (n=84) ise Ortaöğretim 100 Temel Eser listesinde yer alan yazar ve eserlerle eşleşmekte- dir. İki listede de yer alan ve en çok pulu bulunan yazar Mevlana Celaleddin Rumi (n=14) ve eser Nasreddin Hoca (n=7) ve Keloğlan (n=7) hikayeleridir. Buradan da görülebileceği üzere, bazı yazar ve esere ait birden çok sayıda pulun basılması ve diğerlerine az ya da hiç yer verilmemesi İlköğretim 100 Temel Eser Listesi’ndeki sadece 20 yazar/eserin, Ortaöğretim Listesi’nde ise sadece 30 yazar/eserin pulunun bulunmasına sebebiyet
vermiştir. Sonuç: Türkiye’deki tüm ilk ve orta öğretim öğrencilerinin okuması için tavsiye edilen 100 Temel

Eser listelerinde yer alan yazar ve eserlerin, Türkiye’nin gerek yurt içi gerek yurt dışında tanıtımını sağla-
yan posta pullarında yeteri kadar yer almadığı görülmüştür. Pullara konu olan yazar/eserler çoğunlukla edebi

önemlerinden öte tarihi değerleri itibariyle pullara konu olmuşlardır. İlköğretim için pula konu olmayan 80,

ortaöğretim için pula konu olamayan 70 eserin pullarda yer alması, 100 temel eserin tanıtılmasına ve öğretil-
mesinin yanı sıra pek çok filatelistin de ilgisini çekecek ve ülke tanıtımına da yararlı olacaktır. Bu pullar ayrıca

derslerde materyal olarak kullanılabilir, sergi vb. faaliyetlerde yer alabilir ve öğrenciler koleksiyonerliğe bu
pullarla başlayabilirler. 100 Temel Eser isimli pul serileri ya da pullara konu olmayan yazar/eserlerin pullara
konu olmasının gerekli olduğu kanaatindeyiz.