TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E KADIN HAKLARINI SAVUNAN 15 KADIN

Bu araştırmamızda Tanzimat’tan başlayarak Cumhuriyet’e kadar geçen dönemde kadınların hakları için mücadele vermiş öncü Türk edibelerin hayatlarına ve faaliyetlerine yer verdik. Fatma Aliye, Emine Semiye, Makbule Lemân, Şair Nigar, Gülistan İsmet, Nakiye Elgün, Aziz Haydar, Şükufe Nihal, Yaşar Nezihe, Nezihe Muhittin, Halide Edip, Ulviye Mevlan, Müfide Ferit, Belkıs Şevket, Halide Nusret. Bu isimler dönemlerinin kadın hakları mücadelesinde öncü karakterler olmuşlardır. Tanzimat ve Meşrutiyet döneminde yazdıkları makaleler, yayımladıkları şiir ve eserler, kurdukları dernekler ve cemiyetler ile kadınlık mefkûresini, yükseltmek için mücadele vermişlerdir. Süs, Şükufezâr, Hanımlara Mahsus Gazete, Kadınlar Dünyası, Kadınlık gibi dergi ve gazeteler yoluyla daha geniş kadın kitlelerine ulaşabilmişlerdir. Eğitim hakkı ile başlayan bu mücadele, toplumsal soyutlanmanın karşısında durarak kadın hareketini canlandırmıştır. Bunu ise çalışma hayatına katılma, çok eşliliğe ve örtünmeye karşı olma, hatta siyasal hakların elde edilmesi ile devam ettirmişlerdir. Osmanlı toplumunda başlayan kadınların bu hareketi, yeni bir kadın kimliğinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu bağlam da kadınların hukuki talepleri ve elde ettikleri kazanımlar ile birlikte yapılan hukuksal düzenlemeler, konumuzu aydınlatması açısından oldukça önemlidir.

In this research, we have included the lives and activities of leading Turkish literary figures who fought for women's rights from the Tanzimat era to the Republic. Fatma Aliye, Emine Semiye, Makbule Leman, Poet Nigar, Gülistan İsmet, Nakiye Elgün, Aziz Haydar, Şükufe Nihal, Yaşar Nezihe, Nezihe Muhittin, Halide Edip, Ulviye Mevlan, Müfide Ferit, Belkıs Şevket, Halide Nusret. They had huge impact on feminist movement. They thrived to raise the ideal of femininity with the articles they wrote, the poems and works they published, the associations and societies they established during the Tanzimat and Constitutional Monarchy period. They were able to reach more women by the help of the magazines and newspapers such as Süs, Şükufezâr, Hanımlara Mahsus Gazete, Kadın Dünyası, Kadınlık. The struggle, starting with the gain of education right became the beginning of women’s movement and the end of social isolation. They became part of business world, obtained some political rights, while standing against poligamy and wearing headscarves in public. Theefforts of these Ottoman women, resulted in a new female identity. It is crucially essential to include the legal requests and subsequent regulations of women in this research.