MOBBİNG VE İŞ TATMİNİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZLERİNDE İNCELENMESİ

İşyerinde mobbing veya psikolojik taciz, çalışma hayatının varlığından bu yana yaşanan bir konudur. Tüm işyerlerinde ortaya çıkabilen ve herkesin maruz kalabildiği mobbing davranışının, bireysel, örgütsel ve hatta toplumsal düzeyde ciddi olumsuz sonuçları olabilmektedir. Mobbing davranışının, özеӏ gеrеkѕіnіmӏі ƅіrеуӏеrі ԁеѕtеkӏеmеktеn ѕοrumӏu olan özеӏ еğіtіm vе rеhаƅіӏіtаѕуοn mеrkеzі çаӏıșаnӏаrı arasında da yaşandığı görülmektedir. Özеӏ еğіtіm öğrеtmеnӏеrіnіn уükѕеk οrаnԁа mοƅƅіngе mаruz kаӏԁıkӏаrı, mοƅƅіng ѕοnrаѕı уükѕеk οrаnԁа öfkе, ѕtrеѕ, üzüntü gіƅі ԁuуguӏаr уаșаԁıkӏаrı, аğırӏıkӏı οӏаrаk рrοfеѕуοnеӏ vе ѕözӏü mοƅƅіngе mаruz kаӏԁıkӏаrı belirtilmektedir. Ӧzеӏӏіkӏе özеӏ еğіtіm vе rеhаƅіӏіtаѕуοn mеrkеzӏеrіnіn tοрӏumѕаӏ fауԁаӏаrı vе mοƅƅіngіn οӏumѕuz еtkіӏеrі ƅіr аrаԁа ԁüșünüӏԁüğünԁе, özel eğitim merkezlerinde mobbing olgusunun farkına varılması, nedenlerinin belirlenmesi ve önlemlerin geliştirilmesi önemli bir konu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede bu çalışmada mobbing ve iş tatmini arasındaki ilişkinin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde incelenmesi amaçlanmıştır. Kesitsel nitelikteki bu çalışmada ilişkisel tarama modeli esas alınmıştır. Araştırmanın örneklemini kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen toplam 301 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplamak maksadıyla anket yöntemi kullanılmıştır. Ankette, sosyo-demografik bilgi formu, Mobbing Ölçeği ve İş Tatmini Ölçeği yer almaktadır. Verilerin analizi IBM SPSS v26 yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tanımlayıcı istatistiksel analizler, güvenilirlik analizi, geçerlilik analizi, normal dağılım analizi, korelasyon analizi, regresyon analizi ve fark testleri gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda mobbingin iş tatmini üzerinde olumsuz yönde ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında mobbingin yaşa, cinsiyete ve çalışma süresine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca iş tatmininin yaşa, cinsiyete ve medeni duruma göre anlamlı seviyede farklılaştığı görülmüştür.

Mobbing or psychological harassment in the workplace has been an issue since the existence of working life. Mobbing behavior, which can occur in all workplaces and can be exposed to everyone, can have serious negative consequences at the individual, organizational and even social level. It is observed that mobbing behavior is also experienced among special education and rehabilitation center employees who are responsible for supporting individuals with special needs. It is stated that special education teachers are exposed to mobbing at a high rate and they experience emotions such as anger, sadness and stress after mobbing. When the social benefits of special education and rehabilitation centers and the negative effects of mobbing are evaluated together, recognizing the phenomenon of mobbing in special education centers, determining its causes and developing measures emerge as an important issue. In this context, it is aimed in this study to examine the effect of mobbing behavior on job satisfaction in special education and rehabilitation centers. In this cross-sectional study, the relational screening model was used. The sample of the study consists of a total of 301 participants selected by convenience sampling method. Survey method was used to collect data in the study. The questionnaire includes a socio-demographic information form, Mobbing Scale and Job Satisfaction Scale. Data analysis was performed with IBM SPSS v26 software. Descriptive statistical analyzes, reliability analysis, validity analysis, normal distribution analysis, correlation analysis, regression analysis and difference tests (t-test, ANOVA) were performed in the study. As a result of the analysis, it has been determined that mobbing has a negative and significant effect on job satisfaction. In addition, it was determined that mobbing significantly differed according to age, gender and working time. Moreover, it was observed that job satisfaction differed significantly according to age, gender and marital status.