Modern mimarlığın Bursa’daki izlerini aramak: Halit Femir-Feridun Akozan iş birliği

Halit Femir ve Feridun Akozan’ın dönemin mimarlık ortamı ve Akademi’deki mimar/eğitimcilerin birlikte çalışma geleneği çerçevesinde bir araya gelişi, projelerinin temelini oluşturmaktadır. Dönemin mimarlık pratiğindeki iş birliği kültürü, pek çok ortaklığa ve kolektif üretimler gerçekleştirilmesine olanak tanır. 1942-1954 yılları arasındaki Femir- Akozan ortaklık süreci de çeşitli yapı tipolojilerinden, mimarlık ve tasarım pratiğindeki farklı yaklaşımlara kadar geniş bir mimari üretim yelpazesini kapsamaktadır. Konut, ticaret ve endüstri yapısı, toplu konut yerleşkesi, deniz feneri, kentsel planlama, tarihi dokuda yeni tasarım gibi farklı konularda olmak üzere ikilinin farklı bağlamlarda birçok çalışması bulunmaktadır. Bu çalışma, Cumhuriyet sonrası dönemde modern mimarlığın Bursa’ya yansımalarını, dönemin mimarlık pratiği ve yapı üretme kültürüne dair verilerle Halit Femir-Feridun Akozan iş birliği üzerinden irdelemeyi hedeflemektedir. İkilinin mimarlık yaklaşımları ve iş birliği süreci birlikte ele alınırken, Bursa’daki farklı bağlam ve ölçeklerdeki İpekçilik Kolektif Şirketi Dokuma Fabrikası, Bay Selim Süter Evi ve Bursa Hal ve Çarşı Binalarına odaklanılmaktadır. Seçilen bu örnekler, ikilinin mimarlık ve tasarım yaklaşımını farklı ölçeklerde irdelemeyi ve dönemiyle kurduğu referansları sunmayı sağlarken; bu yazıda yapıların tasarım yaklaşımları, kentsel çevredeki tarihsel ve bağlamsal özellikleri, arşiv ve alan çalışmaları ve sözlü görüşmeler aracılığıyla aktarılmaktadır. Bu kapsamda, sınırlı bir bilgiye sahip olunan mimarlar ve çalışmaları hakkında literatüre katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

The basis of Halit Femir and Feridun Akozan’s projects is the cooperation within the framework of the architectural
atmosphere of the period and the architects/educators working together in the Academy. The cooperation culture in
the architectural practice of the period allowed many partnerships and collective productions. The Femir-Akozan
cooperation process between 1942 and 1954 also covered a wide range of productions, from various building
typologies to different approaches in architecture and design practices. The partnership has many works in different
contexts, such as housing, commercial and industrial structures, housing settlements, lighthouses, urban planning,
and new design in the historical tissue. This study aims to examine the reflections of modern architecture on Bursa
in the post-republic period through the cooperation of Halit Femir-Feridun Akozan, with data on the architectural
practice culture of the period. While the architectural approaches of the Femir-Akozan and the cooperation process
are discussed together, the focus is on İpekçilik Collective Company Weaving Factory, Selim Süter House and
Bursa Market and Bazaar Buildings as case studies in different contexts and scales in Bursa. While these selected
examples provide to analyze the design approach of the Femir-Akozan and to present the references to their period
characteristics; in this article, the design approaches, and the urban, historical, and contextual characteristics of the
buildings are explained through literature, archive, and field studies and oral interviews. In this regard, this paper is
aimed to contribute to the literature of architects with limited knowledge and their works.