Covid pandemi döneminde havayollarinin birliktelik kurallari ile analizi

Ulaşım sektöründe meydana gelen teknolojik gelişmeler, yenilikler, mevzuat düzenleme- leri ya da bu konulardaki gerilemeler ve ihmaller tüm ülkeleri etkilemektedir. Havayo- lu taşımacılığı ulaşım sektörünün hızlı gelişen alanlarından biridir. Havayolu taşımacılı- ğı küresel yaşam biçimini kolaylaştıran önemli bir hizmet alanıdır. Bu kolaylık havayolu taşımacılığına olan talebi artırmaktadır. Havayolu taşımacılığında artan talep havayolu şirketleri arasında rekabeti daha da artırmaktadır. Bu çalışmada, COVID-19 pandemisi dönemlerinde havayolu şirketlerinin müşterilerini memnun etmek için sundukları hiz- metler dikkate alınarak bu hizmetler arasındaki birliktelik kuralları bulunmuştur. Airli- neRating.com web sitesinden faydalanılarak çalışmanın yürütülmesi için ihtiyaç duyulan veriler elde edilmiştir. 331 havayolu şirketinin verileri kullanılarak, şirketlerin ölüm oranı, pilot hatası nedeniyle gerçekleşen kaza durumları, operasyonel güvenlik denetimi serti- fikasına sahip olup olmama durumu ve uluslararası COVID-19 standartlarına uygun uçuş yapıp yapmama durumu değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen verilere önemli bir veri madenciliği yöntemi olan birliktelik kuralları uygulanmıştır. Statistica yazılımı ile yapılan çalışmanın sonucunda destek ve güven değerlerine göre en yüksek birliktelikler elde edil- miştir. Güven ve destek değerleri % 50 seçilmiş ve 24 adet birliktelik kuralı bulunmuştur. Analiz sonuçlarından en önemli ilk sonuca göre, % 85,16 güven değeri ve % 79,75 destek değeri ile, son 10 yılda herhangi bir ölümcül kaza yaşamayan bir havayolu şirketinin pilot- lar ile ilgili ciddi bir olay yaşamadığı sonucu çıkmıştır. Birliktelik kuralları sonucunda elde edilen bir diğer önemli bulgu % 68,38 güven değeri ve % 64,04 destek değeri ile, son 10 yılda herhangi bir ölümcül kaza yaşamayan bir havayolu şirketinin operasyonel güvenlik denetimi sertifikasına sahip olan şirketler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlik- te, % 54,68 güven değeri ve % 58,38 destek değeri ile son 10 yılda herhangi bir ölümcül kaza yaşamayan bir havayolu şirketinin uluslararası COVID-19 standartlarına uygun uçuş yapan bir havayolu şirketi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.