VEGAN VE VEJETARYEN BESLENMEYE YÖNELIK YENI GASTRONOMI UYGULAMALARI

İnsanların zaman içerisinde beslenme şekilleri etik, dini, kültürel ya da sağlık gibi sebeplerden ötürü sürekli değişime uğramıştır. Tüm bu sebepler ile birlikte karşımıza çıkan vejetaryen ve vegan diyeti, günümüzde giderek artış göstermektedir. Bu diyeti benimseyen kişiler sadece dini ve etik sebepler ile değil aynı zamanda bitkisel ağırlıklı beslenmenin de yararları ve hayvan etiği gibi kavramlar üzerinde durmaktadırlar. Giderek artış gösteren vejetaryen ve vegan beslenme şekli artık bir yaşam biçimi ve yaşam felsefesi haline gelmiştir. Bu yaşam felsefesinin benimsenmesi hem gastronomi alanını hem de turizm alanını etkilemektedir. Dünyadaki vejetaryenlik oranına bağlı olarak vejetaryen/vegan oteller, festivaller, restoranlar, vejetaryen/vegan menüler gibi birçok uygulama yapılmaktadır. Aynı zamanda V-Label etiketi vejetaryen ve vegan kişiler için günümüzde güvenli gıda tüketmeleri için yapılan bir yeniliktir. Türkiye‟de ise gerek dini gerek kültürel sebepler ile bu değişiklikler geç uygulanmaktadır. Ancak yapılacak etkinliklerin sayısı ve niteliği arttırılarak katkı sağlanabilecektir. Bu çalışma ile birlikte beslenme kavramından başlayarak vegan ve vejetaryen kavramları açıklanmıştır. Vegan ve vejetaryen kavramlarının çeşitleri ve birçok açıdan değerlendirmesi ele alınarak yeni uygulamaların çıkması bağdaştırılmıştır. Günümüzde hali hazırda var olan vegan ve vejetaryen restoranlar, kitaplar, programlar, Silikon Vadisi yiyecekleri, bitki proteininden elde edilen et, yumurtasız mayonez gibi birçok örneklerle çalışmanın konusu derinleştirilmiştir. Bunların dünyada, ülkemizde bilinirliği ve uygulanması arasındaki bağlantı ise tartışılmıştır.

In a time of period, people's diet shave changed constantly because of ethical, religious, cultural or health reasons. Vegetarian and vegan diet sare in creasing day by day because of all that reasons. People keep doing this types of diet focus not only on religious and ethical reasons, but also on concepts such as the benefits of plantbased nutrition and animalethics. Increasingly, vegetarian and vegan diets have become a life style and philosophy of life. This type of life philosophy affects both the field of gastronomy and tourism. Depending on the rate of vegetarianism in the world, many applications are carried out such as vegetarian/vegan hotels, festivals, restaurants, vegetarian/vegan menus. At the same time, the V-Label stickers are a good reform for vegetarian and vegan people for consuming a safety food. In Turkey, these changes are applied late due to both religious and cultural reasons. However, contribution can be made by increasing the number and quality of the activities to be held. With this study, the concepts of vegan and vegetarian are explained by starting from concept of nutrition. The types of vegan and vegetarian concepts and their evaluation in many aspects were discussed and the new applications was associated. The subject of the study has been deepened with many examples such as vegan and vegetarian restaurants, books, programs, Silicon Valley foods, meat obtained from plant protein, egg-free mayonnaise. The connection between their awareness in the world and application in our country has been discussed.