Üniversite öğrencilerinin otoriteryen eğilimleri ile bilişsel esneklik ve genel sistemi meşrulaştırma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Toplumlara tahripkâr izler bırakan otoriteryen eğilim; itaat, saldırganlık, önyargı ve faşist tutumları içerisinde barındırır. Bununla birlikte geleneksellik ile yoğrulan katı düşünme biçimiyle karakterize edilir. Bilişsel esneklik genel olarak değişen durumlara uygun tepkiyi verebilmeyi sağlayan bilişsel beceridir. Sistemi meşrulaştırma ise sistemsel yapıların geçmişte beri var olmaları sebebiyle haklılaştırılmasıdır. Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin otoriteryen eğilim düzeyi ile bilişsel esneklik ve genel sistemi meşrulaştırma düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. İstanbul Topkapı Üniversitesinde 2022-2023 yılları arasında öğrenim gören 284 kişi katılmıştır. Uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen öğrenciler Sosyodemografik bilgi formu, Sağ Kanat Yetkeciliği Ölçeği Bilişsel Esneklik Envanteri ve Sistemi Meşrulaştırma Ölçeğini tamamlamıştır. SPSS 26.0 programı aracılığıyla betimleyici analizler, T-test, ANOVA ve Pearson korelasyon testileri uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre otoriteryen eğilim ile sistemi meşrulaştırma anlamlı düzeyde pozitif ilişkidedir. Otoriteryen eğilim ile bilişsel esneklik arasında ise kısmi negatif ilişki bulunmaktadır. Sosyo-demografik değişkenlere bakıldığında ise otoriteryen eğilim ve sistemi meşrulaştırma; ekonomik durum, siyasi görüş ve dine olan bağlılık değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Ekonomik durumunu kötü olarak ifade eden öğrencilerin sistemi meşrulaştırma ve otoriteryen eğilim puanları iyi olarak ifade eden öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksektir. Dine bağlılığını zayıf olarak ifade eden öğrencilerden güçlü olarak ifade edenlere doğru ise otoriteryen eğilim ve sistemi meşrulaştırma düzeyi artış göstermektedir. Bilişsel esneklik ise dine olan bağlılık ve öğrenim birimine göre farklılık göstermiştir.

It includes authoritarian tendency, obedience, aggression, prejudice and fascist attitudes that leave devastating traces on societies. However, it is characterized by a rigid way of thinking mixed with tradition. Cognitive flexibility is the cognitive skill that enables to respond appropriately to changing situations in general. System legitimation is the justification of systemic structures because they have existed in the past. In this study, the relationship between the level of authoritarian tendency of university students with the levels of cognitive flexibility and justification of the system were examined. 284 person studying at Istanbul Topkapı University between 2022 and 2023 years attended. The students determined by the convenience sampling method completed the Socio-Demographic İnformation Form, Right-Wing Authoritarianism Scale, Cognitive Flexibility İnventory, and System Justification Scale. Descriptive analysis, T-test, ANOVA and Pearson correlation tests were applied through the SPSS 26.0 program. According to the survey results, a positive relationship was found between the authoritarian tendency and the legitimation of the system. However, a partial negative relationship was found between cognitive flexibility and authoritarian disposition. Authoritarian tendency and legitimation of the system: It differs according to the level of economic status, political opinion and religious belief declared by the students. On the other hand, cognitive flexibility differed religious belief and among faculties